Interview met Timme Hovinga


Geen garanties, toch door

Door Christine Margés

Het Conforte innovatielab is in januari 2019 gestart vanuit de Conforte samenwerking. De aanzet vond plaats in het Laurens. Ondanks de wat klinisch onderzoekende naam, gaat het om samenwerking tussen mensen. Innovatieve geesten en een klein fulltime team zijn bezig de ouderenzorg van Rotterdam Rijnmond van binnenuit te vernieuwen. Ze ontwikkelen geen nieuwe producten, maar benutten wat er al is. Ze inventariseren oplossingen, beproeven deze en stellen ze beschikbaar voor de hele sector.

Voor zorgprofessionals

De toenemende vergrijzing, het hoge ziekteverzuim en de uitval leiden tot heel veel uitdagingen. Willen we effectieve stappen zetten, dan zullen we focus moeten bepalen. Daarom is het Conforte Innovatielab primair bedoeld om zorgprofessionals te ondersteunen, onze motor. Hoe wordt het werk voor hen gemakkelijker, leuker en beter vol te houden? In vrijwel alle gevallen hebben de ouderen en hun naasten daar ook baat bij.

Zonder waterhoofd

Van probleem naar een innovatie komen blijkt nog ingewikkeld. "Je moet het eerst in stukjes hakken," gebaart Timme Hovinga (innovatiemanager en industrieel productontwerper en eerder gewerkt bij KPN). "En voordat je begint de drempel verlagen," vult Kristel van Houwelingen (zorgrecht achtergrond). Met Wilma Stammes (internationale ervaring in recreatiebranche) vormen zij een fulltime, maar klein team. Timme: "We willen geen waterhoofd. We groeien liever met het aantal organisaties dat innoveert, dan als organisatie." Ze hebben dan ook genoeg aan het (nieuwe!) handboek experimenten en hun eigen skills. Kristel houdt de community verbonden en Wilma helpt als projectleider alles uit te kristalliseren en op te zetten. Zo kan Timme de innovatieboodschap uitdragen en deze vooral handen en voeten geven. Want Timme is niet voor eindeloos theoretiseren. "In abstractie gaat er iets verloren."

Geen innovatie zonder procesaanpassing

Liever gaan ze dus de zorginstelling in. Begrijpen wat er speelt. "Op één van de locaties van Laurens schuurde een en ander in het ochtendproces. Alle betrokkenen, patiënten en cliënten, schoonmakers, cateraars, verzorgers en management kwamen samen. Er werd een volledige dag voor vrijgespeeld. Het ontbijt kwam op tafel, maar dit keer als knelpunt. Al lange tijd kende men een aanpak die bij doorpraten niet het beste bleek voor bewoner en medewerker. Geeltjes plakken werd ‘waarom doen we het dan!’ En dat bracht beweging. Oplossingsrichtingen. Direct erna zetten we ons in om een nieuwe, betere werkelijkheid mogelijk te maken."

Eén voor allen

Timme: "Het is erg belangrijk om een beoogde oplossing grondig te onderzoeken. Daarom testen we en toetsen we. We houden een nulmeting, proberen het uit en schaven het bij. We testen ook op schaalbaarheid. Wanneer de innovatie succesvol blijkt, komt het in het portfolio. Op die manier kunnen alle partners van de ervaring leren.

Er werd een volledige dag voor vrijgespeeld

De uitkomsten verschillen in omvang. Soms kan een instelling het zelfstandig en binnen het eigen budget doorvoeren, andere projecten vragen om een investering van een paar duizend euro. De grotere projecten kennen een langduriger aanpak en moet in co-creatie en cofinanciering worden ontwikkeld.

Risico nemen

Het is vaak de locatiemamanager die bepaalt of een innovatie er komt en of/hoe deze geïmplementeerd wordt. "Deze is vertrouwd met de gewoonte om alleen ja te zeggen als er garanties zijn. De begrijpelijke vraag is steeds, wat bereiken we, wat is het risico, wat zijn de kosten? Dat kunnen we tot op zekere hoogte zeker in kaart brengen. Maar het nieuwe denken is wel, dat je als instelling ook open moet blijven staan voor tegenvallers. Dat je enorm moet samenwerken om het nieuwe te laten slagen." zegt Timme.

Team Innovatielab

Timme Hovinga
Innovatiemanager
Kristel van Houwelingen
Communitymanager
Wilma Stammes
Projectmanager
Bedreigingen zijn overal, je moet door maar herkent de weg niet meer

Jungle

"Als ik de spreekwoordelijke zweetdruppels op de voorhoofden van deze managers zie staan, moet ik steeds aan een jungle denken. Sta je op afstand, dan trekt deze aan. Fris en groen met vrolijke apengeluiden. Vrijheid, spanning en avontuur. Kom je dichterbij en er dieper in, dan wordt het moeilijk. Bedreigingen zijn overal, je moet door maar herkent de weg niet meer. Wie dat woud eenmaal door is, kan echter veel impact op de zorg hebben."

Impact

"Wij houden de 30 - 300 - 30000 filosofie aan. De eerste 30 mensen hebben innovatie als deel van hun baanverantwoordelijkheid. Die houd je dichtbij je. De 300 mensen hebben dat niet, maar kunnen uit ervaring ‘op de vloer’ zeer veel zeggen over wat er anders zou kunnen. Een zeer belangrijke groep waarvan je de potentie moet benutten. En dan zijn de 30000 mensen die de impact van de innovatie moeten gaan merken."

Je ziet dat het aankomt op durf

Ouderenzorg in 2030

Timme: "Over tien jaar zijn de tekorten niet weg, zo niet erger geworden. Het hele systeem piept en kraakt. Veel innovaties zullen in werking zijn gezet. Misschien is er een verpleeghuis voor ‘de winter van je leven'? Commerciële partijen ruiken hun kansen, ook buiten Nederland (google Orpea maar eens). Ik blijf daarom goed om me heen kijken en ben bijvoorbeeld verrast over Tante Louise in Bergen op Zoom. Daaraan zie je dat het toch vaak aankomt op durf. De mate van ‘meekomen’ zal om die reden blijven verschillen, zowel landelijk als in onze regio. Zeker is, dat mijn kleine dochtertje de wereld van nu straks hopeloos ouderwets zal vinden."